W ostatnim czasie zrobiło się głośno o planach wprowadzenia przez Komisję Europejską zakazu sprzedaży produktów wytwarzanych przy użyciu pracy przymusowej. My bardzo kibicujemy temu projektowi, bo w sumie... od zawsze działamy zgodnie z tą ideą. Ale jeśli nie do końca rozumiesz o co w tym wszystkim chodzi, w naszym artykule znajdziesz najważniejsze informacje.

Czasy niewolnictwa bezpowrotnie minęły? Nic bardziej mylnego. Szacuje się, że 160 mln dzieci jest zmuszanych do pracy, a 25 mln osób znajduje się w sytuacji pracy przymusowej. Najwyższy czas uświadomić sobie, że kupując tanie, masowo produkowane ubrania przyczyniasz się do tego, że co dziesiąte dziecko na świecie czas beztroskiego dzieciństwa spędza w fabryce. I to w warunkach urągających wszelkiej godności.

Od początku w KOKOworld nie zgadzamy się na taki porządek świata i bardzo cieszy nas to, że za sprawą projektu przepisów, jakie już wkrótce mogą obowiązywać na terenie całej Unii Europejskiej, nasze poglądy w końcu przebiją się do mainstreamu!

Unijny zakaz sprzedaży produktów wytwarzanych przy użyciu pracy przymusowej - o co chodzi?

14 września 2022 roku Komisja Europejska przedstawiła projekt przepisów, na mocy których w krajach członkowskich Unii Europejskiej zakazana będzie sprzedaż wszelkich produktów, co do których występuje podejrzenie, że ich wykonanie wiąże się z pracą przymusową.

Co to jest praca przymusowa?

Według definicji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP), zawartej w Konwencji nr 29,“(...) “praca przymusowa lub obowiązkowa” oznaczać będzie wszelką pracę lub usługi wymagane od jakiejś osoby pod groźbą jakiejkolwiek kary i do których dana osoba nie zgłosiła się dobrowolnie.”

Jak ma działać zakaz sprzedaży produktów wytwarzanych przy użyciu pracy przymusowej?

Zgodnie z przedstawionymi założeniami władze państw członkowskich będą wszczynać dochodzenia w sprawie produktów, co do których istnieją uzasadnione podejrzenia, że zostały wykonane z wykorzystaniem pracy przymusowej. Jeżeli zostanie ona wykryta, produkty już obecne na rynku będą musiały zostać wycofane, a dalszy ich dalszy obrót oraz wywóz będą zabronione.

W kogo uderzy unijny zakaz handlu produktów wytwarzanych przy użyciu pracy przymusowej?

Choć w przepisach nie zostały wskazane ani konkretne produkty ani miejsca produkcji, zmiany legislacyjne mają uderzyć przede wszystkim w Chiny i kraje Globalnego Południa, gdzie obozy pracy świetnie funkcjonują, ochoczo wspierane przez ogólnoświatowy konsumpcjonizm.

Gdzie jest największy problem z pracą przymusową?

Praca przymusowa w większości dotyczy regionu określanego mianem Globalnego Południa, czyli mniej rozwiniętych krajów Azji, Pacyfiku, Afryki i Ameryki Łacińskiej. Do grupy państw zaliczanych do Globalnego Południa zaliczane są m.in. Chiny, Indie, Algieria, Arabia Saudyjska, Katar, Maroko, Palestyna, Sudan, Tunezja i Zjednoczone Emiraty Arabskie.

Przy produkcji czego najczęściej stosuje się pracę przymusową?

Dużo mówi się o pracy przymusowej w szwalniach dostarczających ubrania do dużych koncernów odzieżowych, takich jak H&M, Zara czy cały Inditex.

Ale współczesne niewolnictwo stosowane jest również wszędzie tam, gdzie podstawą gospodarki jest rolnictwo, a małe farmy stają się łatwym łupem dla większych firm oraz w biednych regionach krajów najsłabiej rozwiniętych ekonomicznie.

Przymusową pracę wykorzystują m.in. hodowcy kawy, herbaty, cukru trzcinowego, kakao, owoców egzotycznych, ryżu, producenci wyrobów powstających ze składników uprawianychw regionie Globalnego Południa, takich jak czekolada czy wino oraz produktów takich jak: kwiaty cięte, bawełna, piłki sportowe, złoto czy drewno.

Propozycja Komisji Europejskiej wzbudziła też popłoch m.in. wśród producentów paneli fotowoltaicznych, do których części powstają w chińskich obozach pracy.

Unijny zakaz sprzedaży produktów wytwarzanych przy użyciu pracy przymusowej - kiedy wchodzi w życie?

Zanim zgłoszony wniosek będzie mógł wejść w życie, musi zostać omówiony i zatwierdzony przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej. Rozporządzenie zacznie obowiązywaćpo upływie 24 miesięcy od wprowadzenia, a dokładne wytyczne dotyczące jego stosowanie poznamy w ciągu pierwszych 18 miesięcy.

To strasznie długo, prawda? Na szczęście zanim zadziałają oficjele, sami możemy wspierać walkę z pracą przymusową już teraz!

Jak mogę walczyć z pracą przymusową?

Ponieważ od krajów o największym odsetku pracy przymusowej dzieli nas spora odległość, może się wydawać, że w żaden sposób nie możemy pomóc w zwalczaniu tej praktyki. Tymczasem nawet małymi krokami możemy przyczynić się do poprawy warunków życia milionów osób. Jak to zrobić?

- kupuj świadomie

Zamiast zamawiać kolejny tani T-shirt, zdecyduj się na ubranie może nieco droższe, ale wytworzone z poszanowaniem ludzkiej pracy i przyrody

- nie bój się pytać

Jeśli masz wątpliwości co do pochodzenia jakiegoś produktu, zgłoś się do jego producenta z prośbą o wyjaśnienie swoich wątpliwości

- szukaj certyfikatów

Coraz częściej producenci ze wszystkich branż starają się o uzyskanie różnego rodzaju certyfikatów, potwierdzających należyte warunki wykonania. Sami nie możemy pojechać do fabryki czy na plantację i sprawdzić panujących tam warunków, ale robią to dla nas odpowiednie instytucje. Jednym z certyfikatów, na które warto zwrócić uwagę jest certyfikat FAIRTRADE.

Co to jest certyfikat FAIRTRADE?

To potwierdzenie, że na etapie produkcji i dystrybucji surowców oraz gotowych produktów, lokalni producenci, rolnicy oraz ich pracownicy mają zapewnione odpowiednie normy pracy i handlu.

FAIRTRADE działa na rzecz wyższych cen skupu, godziwych warunków pracy i bardziej sprawiedliwych warunków handlowych dla drobnych rolników i pracowników na świecie.

Kto jest odpowiedzialny za certyfikację FAIRTRADE?

Certyfikat FAIRTRADE nadawany jest wyłącznie przez Fairtrade International, czyli organizację pozarządową, która zrzesza Organizacje Producenckie (Producer Networks –PN), Krajowe Organizacje Fairtrade (National Fairtrade Organisation – NFO) oraz Organizacje Marketingowe Fairtrade (Fairtrade Marketing Organisation – FMO).

Kto może uzyskać certyfikat FAIRTRADE?

Uzyskanie certyfikatu jest bardzo wymagające, ponieważ każdy etap produkcji musi spełniać bardzo konkretne i rygorystyczne normy. Tak rygorystyczne, że - choć trudno w to uwierzyć - w Europie środkowej nie ma ani jednej szwalni czy producenta posiadającego certyfikat Fairtrade.

Dlaczego warto kupować produkty z certyfikatem FAIRTRADE?

Przede wszystkim dlatego, że dzięki temu możesz realnie wpłynąć na poprawę bytu pracowników i społeczności związanej z uprawami, a także poprawić stan środowiska naturalnego. To dwa główne obszary podlegające Zasadom Sprawiedliwego Handlu.

Jakie są najważniejsze zasady fairtrade?

Fairtrade kieruje fundusze z powrotem do rolników i pracowników z krajów rozwijających się, którzy zasługują na godziwą zapłatę i pracę w godziwych warunkach. Główne zasady tego systemu to:

- całkowity zakaz pracy przymusowej i pracy dzieci

- zapewnienie pracy minimalnej rolnikom (co jest rzadkością w krajach Globalnego Południa)

- urlopy macierzyńskie, świadczenia socjalne, ubezpieczenie zdrowotne i regularne badania wzroku pracowników

- równe traktowanie kobiet i mężczyzn

- wypłacanie wynagrodzeń kobietom do ręki

- wypłacanie PREMII- która ma na celu poprawę sytuacji edukacji systemu zdrowia lokalnej społeczności

- zmniejszanie śladu wodnego przy produkcji poprzez używanie wody deszczowej

- zmniejszenie ilości pestycydów i stosowanie jedynie tych które nie są szkodliwe dla człowieka i środowiska

Odpowiedzialna moda i FAIRTRADE w wykonaniu KOKOworld

Bardzo cieszy nas to, że poglądy i przekonania, jakimi kierujemy się w życiu i biznesie, a które do tej pory były raczej domeną jednostek, dzięki nowej dyrektywie Unii Europejskiej mają realną szansę stać się obowiązującą normą. To bardzo istotne, bo sektor odzieżowy jest drugim największym trucicielem - tuż po sektorze paliwowym - i jednocześnie największym pracodawcą, jeżeli chodzi o przymusową pracę i pracę dzieci.

Jak KOKOworld wspiera odpowiedzialną modę?

Certyfikat FAIRTRADE otrzymaliśmy jako pierwsza polska marka fashion. Ale ponieważ zależy nam na tworzeniu odpowiedzialnej mody, nasze ubrania powstają w oparciu o znacznie szersze standardy:

- 90% naszych kolekcji powstaje w naszym biuro-szwalni w Krakowie.

- tworzymy kolekcje NA ZAMÓWIENIE (PRE-ORDER), bo sprzeciwiamy się marnotrawstwu.

- jesteśmy transparentni w naszych działaniach - każda zainteresowana osoba może przyjść i zobaczyć jak tworzymy nasze kolekcje.

- przetwarzamy i poddajemy upcyklingowi nasze poprzednie kolekcje, a także tworzymy kolekcje edukacyjne: Jeans for a better world.

- wspieramy inicjatywy mające na celu walkę z łamaniem praw człowieka i dyskryminacją. Współpracowaliśmy i wsparliśmy już: Fundację Kupuj Odpowiedzialnie, Happy Kids, Fundację WIndow of Life.

- powołaliśmy departament ZERO WASTE, który czuwa nad tym, aby materiały i ścinki poprodukcyjne się nie marnowały

- wprowadziliśmy politykę ZERO PLASTIC - stosujemy tylko ekologiczne, papierowe opakowania. Dodatkowo opłacamy roczną składkę w Der Grune Punkt, która recyklinguje opakowania na rynku niemieckim.