Świat kolorów

Są wszędzie dookoła nas. Wzbogacają nasz świat we wszystkich sferach życia - od pożywienia po sztukę. Mają moc wpływania na nasze samopoczucie a nawet zdrowie. Mają też siłę i same w sobie mogą być symbolem. Kolory! Jak nudny i jednowymiarowy byłby świat, gdyby nie one! Ale jak to się dzieje, że je widzimy?

Kolor to światło czyli, używając bardziej precyzyjnego języka fizyki, promieniowanie elektromagnetyczne, a właściwie wrażenie psychiczne jakie to promieniowanie wywiera w ludzkim mózgu. Każdy z nas może nieco inaczej, subiektywnie odbierać poszczególne barwy. Dzieje się tak dlatego, że na to w jaki sposób bodźce przez ludzki mózg zostaną przetworzone wpływ ma wiele czynników, min. nasze subiektywne predyspozycje, kontekst w jakim one występują oraz inne czynniki jak np. rodzaj i intensywność oświetlenia, a także doświadczenie i wiedza o odbieraniu bodźców w ogóle a światła w szczególności.

Kolory i historia

Pierwsza teoria koloru została opracowana przez Arystotelesa, który wierzył, że zostały wysłane przez Boga za pomocą niebieskich promieni światła. Wedle filozofa, wszystkie kolory pochodzą od bieli i czerni i związane są z czterema żywiołami - wodą, powietrzem, ziemią i ogniem. Co zaskakujące, jego przekonania dotyczące koloru były popularne przez ponad 2000 lat, dopóki nie zostały zastąpione poglądami Newtona. Przez całe wieki, aż do XVII wieku kiedy to rozpoczęły się badania naukowe, wiedza ludzi o kolorze opierała się na obserwacji natury oraz na intuicji. Dopiero brytyjski naukowiec Sir Isaac Newton w wyniku eksperymentów z rozszczepianiem światła za pomocą pryzmatu zaobserwował, że kiedy czyste białe światło przechodzi przez pryzmat, rozdziela się na wszystkie widoczne kolory. Odkrył również, że każdy kolor składa się z jednej długości fali i nie można go dalej rozczepić na inne kolory, ale dowolny kolor można uzyskać mieszając w różnych proporcjach zaledwie kilka tzw. kolorów pierwotnych. “W wydanym w 1704 r. dziele Optyka opublikował tzw. koło kolorów przedstawiające geometryczną zależność między kolorami prymarnymi i ich pochodnymi. W tym pierwszym modelu kolorów Newtona kolorami prymarnymi są kolory czerwony, żółty i niebieski. Każdy z nas z dzieciństwa na pewno pamięta ten eksperyment - zmieszanie kolorów żółtego i czerwonego daje kolor pomarańczowy, czerwonego i niebieskiego daje fiolet, a niebieskiego i żółtego daje kolor zielony. W swoim modelu Newton uwzględnił dodatkowy kolor - indygo, chociaż dziś kolor ten traktuje się po prostu jako odmianę koloru niebieskiego.

Jak widzimy kolory?

Badania w dziedzinie anatomii i fizjologii pozwoliły ustalić, że oko ludzkie reaguje na światło o różnej barwie, ale przez długi czas uważano, że reaguje ono na "kolor" światła. Wynikało to z braku wiedzy o naturze światła.W 1873 r. James Clerk Maxwell, genialny szkocki fizyk, który w latach 1855-1872 opublikował szereg prac o teorii koloru, podał matematyczny opis zachowania się pól elektromagnetycznych, ale w dalszym ciągu była to naukowa teoria. Dopiero w 1887 r. niemiecki fizyk Heinrich Rudolf Hertz zbudował oscylator wytwarzający fale elektromagnetyczne, potwierdzając eksperymentalnie teorię Maxwella. Wg tej teorii cały świat wypełniony jest falami elektromagnetycznymi. To, że widzimy, że działa radio, telewizja i telefon komórkowy jest możliwe dzięki właściwościom tych fal. Cechą fali elektromagnetycznej jest długość (lub częstotliwość). Cały zakres długości fal elektromagnetycznych nazywamy spektrum. Rozchodząca się fala elektromagnetyczna powoduje różne skutki w zależności od jej długości. Część fal elektromagnetycznych wywołujących reakcje komórek znajdujących się w oku żywego organizmu nazywana jest światłem. Reakcję taką wywołują wyłącznie fale o długości mieszczącej się w niewielkiej części spektrum nazywanej widmem.

Światło na fali

Światło może być falą o jednej, ściśle określonej długości, ale najczęściej jest ono wiązką fal o różnych długościach (podobnie jak dźwięk). Fala świetlna wpadając do oka wywołuje proces, którego efektem jest powstające w mózgu wrażenie barwy. Fale o różnej długości wywołują wrażenie różnych barw. I dzięki temu świat jest kolorowy. Wszystkie systemy kolorów opierają się na trzech parametrach odbieranych przez człowieka jako odrębne jakości: barwie (która jest wynikiem mieszania kilku znajdujących się w widmie barw podstawowych, które oko ludzkie odczuwa jako wyraźnie inne od pozostałych), jasności (która jest cechą koloru rozumianą intuicyjnie, zależną od ilości światła i oznacza intensywność koloru) i nasyceniu (wyrażające czystość koloru, które też jest odbierane intuicyjnie). Kolor jest więc zjawiskiem psychofizycznym zdefiniowanym przez trzy parametry, które człowiek odbiera jako odrębne i stopniowalne jakości: barwę, jasność i nasycenie.

Więcej niż kolor!

Już Goethe pisał o tym, że kolor posiada nie tylko obiektywnie mierzalne parametry, ale w psychice ludzkiej nabiera również wymiaru etycznego, stanowiąc poetycki obraz pojęć abstrakcyjnych. Główny wkład Goethego do nauki o kolorze polegał jednak na tym, że jako pierwszy zwrócił on uwagę na psychofizyczny charakter zjawiska. Przeczuwał więc, że kolor nie jest obiektywną cechą światła ani przedmiotów, ale - jak to sam ujął - "ulotnym działaniem i kontrdziałaniem samego oka". Nie ma wątpliwości, że moc kolorów ukryta jest znacznie głębiej niż to, co widzi oko. Już starożytni Egipcjanie, a także Chińczycy stosowali chromotherapię - terapię kolorów. Podobno Leonardo da Vinci lubił kontemplować wśród lawendy lub w otoczeniu koloru purpurowego. Być może dlatego, zgodnie z opiniami naukowców, 75% dzieci wybiera ten kolor spośród innych? A jaki jest Wasz kolor mocy? I czy zgadniecie jakich kolorów nie zabraknie w naszej najnowszej kolekcji Fall Winter 2019?

Źródło:

https://www.healing-power-of-art.org/the-power-of-color/
https://psychologenie.com/the-power-of-colors-their-meanings
http://repin.pjwstk.edu.pl
http://historiasztuki.com.pl/NOWA/30-00-01-KOLOR.php